Het kapelletje van de nonnenhoef 16/06

In deze B&B vroeger vertellen de medewerkers van het GA&DC u over een monument dat eens op het grondgebied van Begijnendijk lag, maar sinds de gemeentefusie van 1977 tot Aarschot behoort.

Het kapelletje van de Nonnenhoeve

Vóór de Franse Revolutie (1789) hadden zowel de norbertijnen van Averbode als de begijnen van Aarschot een uitgestrekt domein in Begijnendijk. Het was trouwens het begijnengoed dat aan de oorsprong lag van de latere naam van het dorp. Wat veel mensen misschien niet weten, is dat nog een derde religieuze gemeenschap eigendom bezat in Begijnendijk. In de 15de eeuw verwierven de zusters van het Aarschotse klooster van Sint-Niklaasberg enkele gronden in het zuidoosten van het toenmalige gehucht. In het begin van de 17de eeuw kochten de zusters nog een boerderij bij die vanaf dan als ‘de Nonnenhoeve’ door het leven zou gaan.

Het indrukwekkende klooster van de zusters lag aan de Bonewijk in Aarschot. Het was een ‘besloten klooster’, wat betekende dat de toegang tot de zusters streng gereglementeerd was. De zusters zelf waren volgens hun kloosterregel verplicht tot bidden en werken.

De Nonnenhoeve werd uitgebaat als pachthof ten voordele van het klooster. Jaarlijks moesten de pachters als huur een som geld en/of goederen in natura geven aan de zusters. De boerderij kende een bewogen geschiedenis: tot tweemaal toe werd ze na een brand heropgebouwd.

In de buurt van de boerderij werd vermoedelijk aan het einde van de 18de eeuw een eenvoudig kapelletje opgericht. Volgens het opschrift was dit in 1787. De kapel heeft een vierkant grondplan en een merkwaardig classicistisch fronton. Sinds de tweede wereldoorlog werd het gebouwtje jaarlijks witgekalkt, bijgepleisterd en geschilderd waar nodig. In de jaren ’50 van de vorige eeuw werd het tracé van de Liersesteenweg gewijzigd. Tot dan lag de kapel met de voorkant aan de kasseiweg. Volgens de plannen moest de kapel wijken, maar dankzij de toenmalige eigenaar Camiel Coremans werd het tracé van de nieuwe Liersesteenweg lichtjes gewijzigd. Vanaf dan zou de kapel met de rug naar de steenweg liggen.

Enkele jaren terug vonden opnieuw werken aan de Liersesteenweg plaats, waardoor nog duidelijker werd dat de kapel erg vervallen was en er mistroostig bijlag. Tijdens de zitting van de bestendige deputatie van de provincie Vlaams-Brabant van 27 november 2014, werd het kapelletje van de Nonnenhoeve als waardevol erfgoed erkend. De stad Aarschot besliste daarop de kapel te restaureren. Vermits men de kapel duurzaam wilde restaureren, was een deftige fundering onder het gebouw een must. Om dat te kunnen doen, diende de kapel gelift te worden. Tijdens de voorbereiding van de werken werd echter duidelijk dat de constructie zo zwak was dat van oplichten geen sprake kon zijn. De kapel werd daarom afgebroken en heropgebouwd. Materialen die nog dienst konden doen, werden gerecycleerd en in het nieuwe gebouw verwerkt. Men maakte ook van de gelegenheid gebruik om het grondniveau van de kapel, dat door ophogingen 35 cm. onder de grond zat, terug te brengen op het wegniveau.

Enerzijds is het jammer dat de kans om het oude gebouw in zijn oorspronkelijke staat terug op te bouwen niet gegrepen werd. Anderzijds heeft deze nieuwe kapel alle potentie in zich om de herinnering aan de zusters van Sint-Niklaasberg, in wat eens Begijnendijk was, levend te houden.